Tomorrow: op bezoek bij het Victoria & Albert Museum

Norman Swann - architect en architectuurdocent in ruste - is even niet thuis, maar ga gerust zitten op de sofa, lees een jaargang Architectural Review of een boek uit de imposante boekenkast. Of neus rond in zijn studio aan huis, waar tussen de rondslingerende nota’s en uitnodigingen nog wat futuristische schetsen zijn te vinden. En als het wachten te lang duurt, stap dan naar buiten en geniet van de prachtige collectie ‘next door’. Want Norman Swann woont in het Victoria & Albert Museum in Londen.

---

---

Nog een paar goede voornemens nodig? In november jongstleden bezocht ik Londen, een stad waar ik in mijn studententijd ontzettend van ben gaan houden, juist vanwege de inspiratie die de stad biedt op het gebied van architectuur en bouwtechniek. Gewapend met een lijstje gebouwen en afspraken met architecten, was een dag voldoende om me weer helemaal op te laden. Londen is een andere wereld, maar eigenlijk ontzettend dichtbij. Voor ArchiNed maakte ik een artikel over Tate Britain en op deze pagina's toon ik  andere projecten, die ieder voor zich al een bezoek van een dag waard zijn. 
Caroline Kruit, december 2013.

---

Het Scandinavische kunstenaarsduo Elmgreen & Dragset creëerde de tentoonstelling “Tomorrow” rond de persoon van Norman Swann, schreef zijn verhaal en bouwde zijn appartement in het Victoria & Albert Museum. En daar kan iedereen zo maar op bezoek. Als de eerste stap over de drempel is gezet - met enige terughoudendheid maar vriendelijk overgehaald door de butler - opent het leven van de gepensioneerde architect zich door de taal van architectuur. 
De ruimten, de meubels en de tentoongestelde kunst laten de passies, ambities, inspiraties, frustraties en tegenslagen zien van een man wiens hele leven een zoektocht naar perfectie is geweest. Als een ware Sherlock Holmes mag je de ruimte onderzoeken, je eigen conclusies trekken en verhalen bouwen. Of zijg neder op de sofa - waar naar alle waarschijnlijkheid al iemand zit te lezen - en laat je meevoeren door het scenario dat de kunstenaars schreven in een klein boekwerkje dat voor elke bezoeker bij de entree klaar ligt.

---

Het is het Victoria & Albert Museum weer gelukt om me te verrassen met een tentoonstelling die mijn beleving en perceptie van (toegepaste) kunst een nieuwe dimensie heeft gegeven. 
Veel kunstvoorwerpen die in het appartement van Norman Swann een plek hebben gekregen, komen uit de vaste collectie van het museum. Door ze in een andere context te zetten en te combineren in een als woning herkenbare ruimte, krijgt elk object een nieuwe betekenis. 
Wat zou het object hebben betekend voor Norman Swann? Waarom staat het juist daar en niet op een andere plek in zijn huis? Misschien heeft hij het zelf gekocht, is het een erfstuk of een presentje van die vrolijke jongen waarmee hij zulke fijne vakanties heeft beleefd (getuige de foto’s in de gang). 
De tentoonstelling is ook best confronterend: wat sjouwt een mens toch veel troep mee in zijn leven: fysieke en mentale ballast. Hoeveel ambities zullen nooit worden vervuld? Blijven we allemaal steken in een bepaald tijdperk, zoals Norman vakinhoudelijk is blijven steken in de zestiger, zeventiger jaren? Ik kan me zo goed voorstellen dat iemand met dezelfde professie als Norman Swann nog veel meer haalt uit “Tomorrow” dan ik. Een nog heftiger momentje zelfreflectie, zonder twijfel.

---

Het Victoria & Albert Museum is voor mij vaste prik tijdens elk bezoek aan Londen. Al is het maar voor een half uurtje, voor de lunch of even een snufje keramiek-textiel-staal-glas-museumshop. Het restaurant is overigens zeer de moeite waard: het interieur is barok, met een overvloed aan details waarvan de bestudering veel langer duurt dan de consumptie van de verse (“biologische”) typisch Britse gerechten die ter plekke worden bereid. De laatste vrijdagavond van de maand staat het gehele museum in het teken van een thema tijdens de Friday Late: een met muziek en culinaire verrassingen doorspekte avond in het teken van moderne kunst. 

---

Voor liefhebbers van architectuur is het aanbod in de Architecture Gallery (letterlijk drie hoog achter in het museum) wat magertjes, naar mijn mening. Het V&A heeft niet zo heel lang geleden Kieran Long als curator aangesteld om met name op het thema hedendaagse architectuur wat meer beweging te gaan brengen. Vooralsnog is de interessante architectuur in het gebouw zelf te vinden. Een van de meest recente bouwkundige ingrepen aan het gebouw is de overkapping van een binnenplaats die nu benoemd is tot de galerij voor Middeleeuwse kunst. Beneden staan robuuste bouwelementen van bijna-versteend hout, daarboven lijkt een volledig glazen dak te zweven op klassieke metselwerk gevels. Het dak volgt de lijn van de gevel in een ronding, met een veelheid aan glazen gordingen (met lengtes tot 11 m) die het eveneens glazen dak dragen. Het ontwerp is van MUMA Architects, maar het dak is gedetailleerd en geproduceerd in Delft, bij Octatube. Terwijl ik het bij mijn laatste bezoek weer stond te bewonderen, keek Norman met me mee. Ik weet zeker dat hij - net als ik - een glimlach niet kon onderdrukken.

---

---

Het Victoria & Albert Museum is alle dagen van het jaar geopend van 10 tot 17:45 uur (op vrijdag tot 22 uur) en gratis te bezoeken (voor speciale tentoonstellingen is er wel een entreeprijs). De expositie “Tomorrow” loopt tot 2 januari 2014. 

Meer informatie over het dak van de Medieval en Renaissance Galeries is te vinden op de site van Octatube. 

Foto's bij 'Tomorrow' via Victoria & Albert Museum, foto Medieval en Renaissance Galeries door auteur.